Avrupa liderleri Pazartesi günü Paris’te düzenlenen acil zirvede kıtanın savunma kapasitesini artırmak için daha fazla harcama yapma konusunda mutabakata vardı.
Ancak toplantı, tüm dertlere bir çözüm sunamadı. Ukrayna’da bir barış anlaşmasını desteklemek amacıyla barış gücü göndermek konusunda anlaşmazlık devam etti.
Avrupa yetkilileri, Ukrayna için bir güvenlik garantisi sağlanabileceğini belirtti. Fakat bu güvencenin, ABD’nin vereceği desteğe bağlı olacağını vurguladılar.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un düzenlediği zirve, ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa müttefikleri ve Ukrayna’yı konuşmalar dışında bırakarak Rusya ile doğrudan barış görüşmeleri başlatmasının ardından gerçekleşti.
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Salı günü Suudi Arabistan’da bir araya gelmesi bekleniyor.
Macron, zirve öncesinde Trump ile görüştü. Beyaz Saray yetkilileri görüşmenin dostane geçtiğini belirtti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de Macron ile uzun bir telefon görüşmesi yaptığını açıkladı.
AVRUPA ‘ÇOCUK MASASINDA’
Almanya’nın en büyük savunma şirketi Rheinmetall’in CEO’su Armin Papperger, Avrupa’nın Ukrayna’nın geleceğine dair görüşmelerde dışlanmasının, kıtanın onlarca yıldır savunmaya yeterince yatırım yapmamasından kaynaklandığını söyledi.
Papperger, Avrupa ülkelerinin ABD Başkanı Donald Trump’ın savaşın sona erdirilmesi için yürüttüğü müzakerelerden dışlanmasını kendi hataları olarak nitelendirdi.
Papperger, “Eğer yatırım yapmazsanız, güçlü olmazsanız, size çocuk muamelesi yaparlar” diyerek, Avrupa’nın son otuz yılda düşük savunma harcamalarını tercih ettiğini vurguladı.
Münih Güvenlik Konferansı’nda konuşan Papperger, bu yaklaşımın sonucunda Avrupa’nın, Ukrayna konusunda ABD ve Rusya’nın yürüttüğü görüşmelerde etkisiz kaldığını belirtti.
Papperger, “Eğer büyükler, bir ziyarette yemek masasına oturuyorsa, çocuklar başka bir masaya oturur” diyerek, ABD ve Rusya müzakere ederken Avrupa’nın masada yer alamamasını eleştirdi. “Artık çok net: Avrupa, çocuk masasında oturuyor” diye ekledi.
HALA KARARSIZLAR
Trump’ın Rusya ile doğrudan görüşmelere başlaması Avrupa başkentlerinde şaşkınlık yarattı. Ukrayna ve Avrupalı müttefikler bilgilendirilmeden yapılan bu hamle, kıtanın ABD’nin askeri korumasına ne kadar bağımlı olduğunu gözler önüne serdi.
Birçok Avrupalı lider, Ukrayna’nın güvenliğini sağlamak için artık daha fazla sorumluluk almaları gerektiğini kabul etti.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, zirve öncesinde Ukrayna’ya barış gücü göndermeye istekli olduğunu belirtti. Ancak ABD’nin de güvenlik garantisi vermesi gerektiğini söyledi.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Ukrayna’nın onayı olmadan herhangi bir barış anlaşmasının imkansız olduğunu vurguladı. Ancak Almanya’nın Ukrayna’ya barış gücü göndermesi için henüz erken olduğunu belirtti.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni de bu fikre şüpheyle yaklaştı. “Avrupa askerlerinin Ukrayna’ya konuşlandırılmasını öngören plan bana en karmaşık ve belki de en az etkili çözüm gibi görünüyor” dedi.
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Avrupa’nın Ukrayna’ya verdiği desteği artırması gerektiğini belirtti.
BÜYÜK GÖRÜŞMEYE SAATLER KALA
ABD ve Rusya arasındaki üst düzey görüşmeler Salı günü Riyad’da başlayacak. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ile bir araya geldi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Kremlin danışmanı Yuri Uşakov’un da toplantıya katılması bekleniyor. Kremlin, görüşmelerin Rusya-ABD ilişkilerinin tamamını ele alacağını ancak toprak tavizi vermeyeceklerini açıkladı.
Rusya’nın egemen varlık fonu başkanı Kirill Dmitriev’in de Riyad’da ABD heyetiyle bir araya gelmesi planlanıyor. CNN’e konuşan Dmitriev, Trump ekibiyle görüştüğünü ve diyaloğun önemine inandığını söyledi ve “ABD-Rusya ilişkileri dünya için çok önemli” ifadesini kullandı.
ABD heyeti, Rusya’nın gerçekten barış görüşmelerine hazır olup olmadığını anlamak istediklerini belirtti. Ancak Moskova, Riyad’daki görüşmelerin yalnızca ABD ve Rusya arasında gerçekleşeceğini vurguladı.
